تیرآهن

تیرآهن چیست؟ تیرآهن نوعی پروفیل فولادی است که برای ساخت اسکلت سازه‌ها، ستون، خرپا و تیر مورد استفاده قرار می‌گیرد و قدرت لازم برای تحمل بارهای خمشی و لنگر برشی را دارد. این محصول یا به شکل حرف انگلیسی H تولید می‌شود یا I که هرکدام از این شکل‌ها نیز انواع مختلفی دارند. پروفیل‌هایی که به شکل H هستند با نام تیرآهن هاش شناخته می‌شوند؛ برای استعلام نرخ این محصولات می‌توانید روی لینک قیمت هاش کلیک کنید. این پروفیل‌ها معمولا از جنس فولاد ساخته می‌شوند؛ اما کارخانه‌های مختلف از آلیاژهای فولاد گوناگون استفاده می‌کنند که باعث می‌شود محصولاتشان در بعضی از ویژگی‌ها باهم تفاوت‌های جزئی داشته باشد. تیرآهن‌ها به صورت شاخه‌ای تولید می‌شوند و طول شاخه‌ها نیز معمولا ۶ یا ۱۲ متر است. سطح مقطع آن‌ها از دو بخش بال و جان تشکیل شده است که شکل آن‌ها با توجه به نوع تیرآهن تعیین می‌شود. جان تیرآهن قسمت افقی بدنه است و بال‌ها دو قسمت عمودی هستند که با زاویه ۹۰ درجه نسبت به جان قرار می‌گیرند. انواع تیرآهن تیرآهن‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که بعضی از آن‌ها در ساخت‌وساز کاربرد بیشتری دارند و فعالان صنعت ساخت‌وساز آن‌ها را می‌شناسند. بعضی دیگر از این محصولات مانند تیرآهن لینتل بخاطر کاربرد محدودی که دارند، شناخته‌شده نیستند. در ادامه توضیح می‌دهیم انواع “تیرآهن چیست” و همچنین درباره ویژگی‌های این محصولات صحبت خواهیم کرد.

تیرآهن فایکو تیرآهن فایکو یکی از پرطرفدارترین انتخاب‌ها در پروژه‌های ساختمانی است، به‌ویژه زمانی که استحکام و کیفیت حرف اول را می‌زند. اما شاید برایتان سوال شود تیرآهن فایکو چیست و چرا این‌قدر مورد توجه قرار گرفته است؟ این محصول، تولید شرکت فولاد البرز ایرانیان (فایکو)، با استفاده از مواد اولیه مرغوب و استانداردهای بین‌المللی ساخته می‌شود و به دلیل دوام بالا و ابعاد دقیق، در بسیاری از سازه‌ها از جمله اسکلت‌های فلزی و سوله‌ها به کار می‌رود.

تیرآهن CPE (لانه زنبوری) در بدنه تیرآهن‌های لانه زنبوری حفره‌های هشت ضلعی که شبیه به کندوی زنبور هستند، وجود دارد و این مهم‌ترین وجه تمایز این پروفیل‌های فولادی با سایر انواع تیرآهن است. با وجود این حفره‌ها، امکان عبور اتصالات و سیم از اسکلت سازه وجود دارد، اما مقاومت خمشی این تیرها نسبت به سایر انواع تیرآهن‌ها کم‌تر است. به همین دلیل معمولا بعد از عبور اتصالات و سیم‌ها، حفره‌های تیر را با مصالح مناسب پر می‌کنند. قیمت هر شاخه تیرآهن CPE نسبت به سایر محصولات مناسب‌تر است، زیرا حفره‌های خالی موجود در بدنه این پروفیل‌ها باعث می‌شود وزن آن‌ها نسبت به تیرهای دیگر کم‌تر باشد.

تیرآهن IPE (بال نیم‌پهن) این محصول پرکاربردترین نوع تیرآهن در بازار ایران است و به شکل I تولید می‌شود. کارخانه‌های ایرانی این محصول را مطابق با استانداردهای اروپا تولید می‌کنند؛ نقشه‌های ساختمان‌های ایرانی نیز بر اساس همین استانداردها کشیده می‌شود و به همین خاطر است که تیرهای IPE یا معمولی تا این اندازه کاربردی هستند. مهم‌ترین مشخصه این تیرها، اندازه برابر بال‌ها در تمام طول شاخه است. تیرآهن IPE (بال نیم‌پهن) این محصول پرکاربردترین نوع تیرآهن در بازار ایران است و به شکل I تولید می‌شود. کارخانه‌های ایرانی این محصول را مطابق با استانداردهای اروپا تولید می‌کنند؛ نقشه‌های ساختمان‌های ایرانی نیز بر اساس همین استانداردها کشیده می‌شود و به همین خاطر است که تیرهای IPE یا معمولی تا این اندازه کاربردی هستند. مهم‌ترین مشخصه این تیرها، اندازه برابر بال‌ها در تمام طول شاخه است.

دوم، تیر بتن مسلح یا Reinforced Concrete Beam

تیرآهن IPB (هاش) یکی از سوالات رایج در پروژه‌های ساختمانی این است که تفاوت تیرآهن و هاش در چیست و کدام گزینه برای استفاده مناسب‌تر است. تیرآهن معمولی به دلیل داشتن بال‌های باریک‌تر، بیشتر در سازه‌های سبک به کار می‌رود، در حالی که تیرآهن هاش با بال‌های عریض‌تر و جان ضخیم‌تر، برای تحمل بارهای سنگین‌تر و ایجاد سازه‌هایی مقاوم‌تر طراحی شده است. این تفاوت‌ها باعث شده که هاش انتخابی ایده‌آل برای پروژه‌های بزرگ مانند پل‌ها، برج‌ها و سازه‌های صنعتی باشد.

تیرآهن INP این تیرآهن‌ها هم به شکل I هستند، اما فرم بال‌هایشان با نوع IPE متفاوت است. در تیرآهن‌های INP ضخامت بال‌ها با نزدیک شدن به جان افزایش پیدا می‌کند، به همین دلیل وقتی از روبه‌رو به این محصول نگاه می‌کنید، بال‌های آن شیب‌دار است. تیرهای INP مطابق با استاندارد چین و روسیه تولید می‌شوند. بعضی از پروژه‌های عمرانی ایران از این تیرآهن‌های INP استفاده می‌کنند و به همین خاطر این محصولات از کشورهایی چون چین، روسیه و کره به ایران وارد می‌شوند.

تیرآهن دوبل یکی از راهکارهای مؤثر در ساخت سازه‌های مقاوم و پرتحمل، استفاده از تیرآهن دوبل است. اما تیرآهن دوبل چیست و چرا این‌قدر مورد توجه قرار دارد؟ این روش شامل اتصال دو تیرآهن به‌صورت موازی است که به کمک جوش، پیچ و مهره یا تسمه انجام می‌شود و هدف آن افزایش ظرفیت باربری و استحکام سازه است. تیرآهن دوبل به‌ویژه در پروژه‌های سنگین مانند پل‌سازی، ساخت برج‌ها و سوله‌های صنعتی، نقشی کلیدی در ایمنی و پایداری ساختمان‌ها ایفا می‌کند.

سایر تیرآهن ها (جانبی) اول، تیر چوبی یا Timber Beam روی خرپا چوبی، تیر چوبی به صورت افقی بین دو پایه حرکت قرار می‌گیرد. تیر چوبی معمولاً در ساختمان خرپاهای سقف چوبی استفاده می‌شود. ساختار قاب چوبی با ستون‌ها ایجاد شده و ستون‌ها برای حمایت از تیرآهن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. آن‌ها همچنین برای پشتیبانی از صفحات کف در خانه‌های تاریخی و قدیمی با قاب چوبی استفاده می‌شوند. اگر الوار به درستی مراقبت شوند، مصالح ساختمانی محکم و بادوام خواهند بود.

دوم، تیر بتن مسلح یا Reinforced Concrete Beam متداول‌ترین نوع تیرآهن چیست ؟ بتن سیمانی ساده و میلگردهای آرماتور یک تیر بتن آرمه را تشکیل می‌دهند. این متداول‌ترین نوع مورد استفاده در ساخت و ساز ساختمان است. این نوع را می‌توان در اغلب منازل مشاهده کرد.

سوم، تیرآهن استیل یا Steel Beam تیرآهن‌های فولادی در انبارها، برج‌ها، ساختمان‌های صنعتی و خرپاها و سایر سازه‌های فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. تیرهای فولادی I اغلب استفاده می‌شوند؛ زیرا دارای ممان‌های دوم سطح بالایی هستند، به این معنی که از نظر سطح مقطع خود سفت هستند و می‌توانند بار زیادی را بدون افتادگی تحمل کنند.

چهارم، تیر کامپوزیت یا Composite Beam این یک جزء ساختاری است که از دو ماده مختلف به هم متصل شده و یک واحد را تشکیل می‌دهد. برای مثال از تیرآهن‌های کامپوزیت فولادی و بتنی در ساخت و ساز ساختمان استفاده می‌شود. برای محکم کردن این دال بتنی از یک فلنج فولادی پهن استفاده شده است.

پنجم، تیرآهن ثابت یا Fixed Beam از انواع تیرآهن می‌توان به تیرآهن ثابت اشاره کرد. این نوع تیرآهن‌ها دارای دو سر ثابت هستند. علاوه بر این، حرکت چرخشی تیرآهن ثابت کنترل می‌شود. انتهای تیرآهن ثابت نمی‌تواند بچرخد؛ زیرا در هر دو انتها ثابت است. تیرآهن ثابت به گونه‌ای قرار می‌گیرد که فشار بالا را تحمل کند. هیچ واکنشی از این نوع تیرآهن‌ها وجود ندارد. در ساخت ساختمان‌های بلند و سازه‌های صنعتی استفاده می‌شود.

ششم، تیرآهن کنسولی یا Overhanging Beam معمولاً برای این نوع تیرآهن‌ها از یک سازه تیر مانند پشتیبانی ساده استفاده می‌شود. با این حال، در یک تیر آویزان، یک انتهای آن فراتر از تکیه گاه است. تیر آهن اغلب در هر انتهای ستون برای انتقال بار قرار می‌گیرد. یک ستون یک سر تیر آویزان را پشتیبانی می‎‌کند، در حالی که سر دیگر از تکیه گاه آویزان است. در ساختمان‌های مسکونی، معمولاً از تیرآهن‌های آویزان برای ایجاد سایه یا بالکن استفاده می‌شود. هر دو سر تیر دوگانه آویزان تا حدودی از تکیه گاه دور هستند.

هفتم، تیرآهن پیوسته یا Continuous Beam تیرآهن پیوسته از دیگر انواع تیرآهن است که یک تیر پیوسته دارد که شامل بیش از دو یا چند دهانه و تکیه گاه می‌باشد. هنگامی که یک تیرآهن در انتها و با تکیه گاه میانی نگهداری می‌شود، به آن تیرآهن پیوسته می‌گویند. دهانه‌های متعددی در این نوع تیرآهن‌ها وجود دارد. در ساخت پل معمولاً از تیر پیوسته استفاده می‌شود. این نوع از تیرآهن‌ها دارای بیش از دو تکیه گاه بوده که در طول آن قرار دارند.

هشتم، تیر خرپا یا Trussed Beam این تیرآهن‌ها معمولاً برای ساخت سوله‌های کارگاهی و سوله‎های انباری که به دهانه بلند و فضای باز نیاز است استفاده می‌شوند.

نهم، تیرآهن مستطیل شکل یا Rectangular Beam سطح مقطع تیر مستطیلی در قسمت پایین تنش و در بالا فشار را تحمل می‌کند. در نتیجه، پایین مقطع تیر نسبت به قسمت بالایی، تقویت بیشتری دریافت می‌کند. تیرآهن‌های مستطیلی رایج‌ترین نوع تیرآهن‌های ساختمانی هستند.

دهم، تیرآهن مقطع T یا T-section Beam در اغلب مواقع این تیر به صورت یکپارچه با دال بتن آرمه ساخته می‌شود. گاهی اوقات از تیرآهن‌های T جدا شده و برای افزایش مقاومت فشاری بتن استفاده می‌شود.

یازدهم، تیرآهن مقطع I یا I -section Beam از دیگر انواع تیرآهن می‌توان به تیرآهن I اشاره کرد. در ساخت سازه‌های فولادی از تیرآهن I استفاده می‌شود. در سازه‌های فولادی، تیرآهن‌های I می‌توانند با خیال راحت در برابر نیروهای خمشی مقاومت کنند. تیرآهن‌های مقطع I بر اساس مشخصات کارخانه تولید می‌شوند. در معماری، بخش I beam در خرپاهای پشتیبانی مهم به کار می‌روند. تیرآهن I با استحکام بیشتر نسبت به سایر مقاطع آن، از یکپارچگی سازه بیشتر از سایر مقاطع تیرآهن محافظت می‌کند. (بیشتر بخوانید: تفاوت تیرآهن و هاش)

دوازدهم، تیرآهن مقطع L یا L-section Beam تیر L نوعی تیر است که در گوشه یا اطراف محیط دال استفاده می‌شود.

سیزدهم، تیرآهن مقطع C یا C-section Beam این یک تیرآهن با یک قسمت کانال است که اغلب به عنوان بخش “C” شناخته می‌شود.

چهاردهم، تیر بتنی پیش تنیده تیر بتنی پیش تنیده از دیگر انواع است. تنش یا کرنش به این تیر بتنی قبل از قرار گرفتن در جای خود وارد می‌شود. تیرآهن‌های بتنی پیش تنیده طراحی شده توسط مهندسان می‌توانند مسافت‌های بیشتری را نسبت به تیرآهن‌های بتن آرمه طی کنند. این نوع تیرآهن بسیار نازک و سبک است.

پانزدهم، تیر بتنی پیش ساخته